Welk type warmtepomp is het beste specifiek voor jouw huis?
Wanneer je een folder ontvangt of spreekt met een verkoper van warmtepompen, weet je dan welk product je wordt aangeboden? Of wanneer je hoort dat je buurman een warmtepomp heeft geïnstalleerd, heb je je dan afgevraagd welk type apparaat hij heeft en hoe het werkt, voordat je zelf een beslissing neemt? Er zijn veel verschillende soorten warmtepompen. Het is niet voldoende om alleen op het merk of het installatiebedrijf te letten. Voordat je een keuze maakt, is het belangrijk om te weten welke opties je hebt en wat binnen jouw financiële bereik ligt. Dit is een belangrijke beslissing, die je mogelijk maar één keer in je leven maakt, of in ieder geval eens in de 25 jaar. Kies de beste warmtepomp voor jouw huis.
De aankoop van een specifiek type warmtepomp vanwege de unieke functionaliteit is niet te vergelijken met de aanschaf van een ander type verwarmingsbron, zoals een gasketel of pelletketel. Voordat je besluit om voor een warmtepomp te gaan, zou je ten minste een basiskennis moeten hebben van hoe het werkt en wat de mogelijkheden zijn. Zo voorkom je dat je slachtoffer wordt van een opdringerige verkoper die je niet altijd alle feiten geeft.
We leggen je op een eenvoudige manier de verschillende typen warmtepompen uit en helpen je de juiste keuze te maken. We leggen ook uit hoe ze werken en welke energiebronnen gebruikt kunnen worden om de nodige warmte op te wekken.
Als je overweegt om een warmtepomp aan te schaffen, bekijk dan onze duidelijke informatie over alle beschikbare typen warmtepompen op de markt, inclusief lucht/water, lucht/lucht, grond/water en water/water in verschillende uitvoeringen.
✅ We geven je ook tips waar je op moet letten bij het kiezen van een specifiek bedrijf of installatieteam (aan het einde van het artikel).
Welk type warmtepomp voor een eengezinswoning?
Een warmtepomp is tegenwoordig een goed alternatief voor klassieke verwarmingssystemen, zoals verwarmingsketels en open haarden. Meestal wel, want er zijn situaties waarin dit misschien niet de beste oplossing is, of op zijn minst de voordelen van een warmtepomp beperkt kunnen zijn (lees meer over de specifieke uitdagingen van het installeren van warmtepompen in oude gebouwen met oude verwarmingssystemen). Voor dit artikel gaan we er echter vanuit dat je hebt besloten om voor een warmtepomp te kiezen en dat je weet dat dit de richting is die je wilt inslaan. Een warmtepomp is door zijn werking een heel ander type apparaat, wat je bij de aankoop veel keuze geeft, en dit vereist enige kennis.
✅ Het kiezen van het type warmtepomp hangt in de eerste plaats af van waar de warmtepomp de benodigde energie vandaan haalt, die je uiteindelijk in warmte omzet en gebruikt voor verwarming. Er zijn in principe drie externe bronnen waarop technisch gezien drie verschillende soorten warmtepompen zijn gebaseerd.
De drie basissoorten warmtepompen vormen een uitgebreid onderwerp, maar dit is essentiële kennis als we serieus naar deze kwestie kijken.
Basisprincipe van warmtepompen
We introduceren je in dit onderwerp om op basis hiervan de belangrijkste verschillen tussen de verschillende soorten warmtepompen uit te leggen. We houden de uitleg kort voordat we dieper ingaan op de specifieke typen warmtepompen. Een warmtepomp is een apparaat dat energie van buiten kan halen en deze via technische processen omzet in warmte die in je huis wordt afgegeven.
Het werkingsprincipe van warmtepompen kan worden vergeleken met dat van een koelkast, maar dan in een geavanceerdere vorm. Warmte wordt aan de ene kant onttrokken en aan de andere kant afgegeven, net zoals een koelkast zijn binnenkant koelt en de warmte aan de achterkant afvoert. Warmtepompen onttrekken warmte van buiten het gebouw, koelen de betreffende omgeving en brengen vervolgens deze warmte-energie naar binnen om water of lucht te verwarmen. Dit proces kan worden samengevat in vier stappen:
- ✔️ Verdamping van het koelmiddel: In deze fase neemt het koelmiddel (vaak een speciaal medium, in de volksmond soms Freon genoemd) in de warmtepomp warmte van buiten op (bijvoorbeeld uit de lucht of uit water). Het koelmiddel is aanvankelijk vloeibaar, maar als het opwarmt, verdampt het en verandert het in gasvorm. Dit is het verdampingsproces – waarbij het belangrijk is te begrijpen dat het hierbij warmte van buiten opneemt.
- ✔️ Compressie van het koelmiddel: Het warme koelmiddel wordt vervolgens naar de compressor gestuurd. Hier wordt het gas door de compressor samengeperst, waardoor de temperatuur verder stijgt. Door de compressie kan het koelmiddel zeer hoge temperaturen bereiken, variërend van 65 tot 85 °C, afhankelijk van de efficiëntie van de warmtepomp en het type koelmiddel dat wordt gebruikt.
- ✔️ Condensatie (d.w.z. het condenseren van het koelmiddel):** Het hete koelmiddel komt vervolgens in de warmtewisselaar terecht, ook wel de condensor genoemd. Hier stroomt koud water (soms lucht) langs het hete koelmiddel. Hoewel ze elkaar niet raken, wordt de warmte van het koelmiddel overgedragen aan het water. Het koelmiddel koelt daardoor af en condenseert weer tot vloeistof. In de warmtewisselaar wordt het koelmiddel eerst gasvormig en heet, en verlaat het in vloeibare en afgekoelde toestand.
- ✔️ Expansie: Het koelmiddel zet uit en gaat vervolgens terug naar de compressor, waar het weer wordt gecomprimeerd en opgewarmd. (--> expansieventiel)
✅ Dit proces herhaalt zich cyclisch totdat het gebouw voldoende verwarmd is en de warmtepomp zichzelf uitschakelt. De warmtepomp wordt opnieuw ingeschakeld wanneer de sensoren detecteren dat dit nodig is.
Werkschema van een warmtepomp
1. Verdamping van het koelmiddel: Dit gebeurt in de verdamper, waarbij het koelmiddel warmte opneemt uit de warmtebron (lucht, water, bodem).
2. Compressie van het koelmiddel: Dit vindt plaats in de compressor, waarbij het koelmiddel wordt samengeperst om een nog hogere temperatuur te bereiken.
3. Condensatie van het koelmiddel: Het koelmiddel geeft zijn warmte af aan het ontvangende medium (meestal water, in een gas-water warmtewisselaar, ook wel de condensor genoemd). Het koelmiddel condenseert vervolgens en gaat over in vloeibare vorm.
4. Expansie: Het koelmiddel zet uit, en de cyclus begint opnieuw.
Coëfficiënt van Prestatie (COP)
Bij het bovenstaande proces, kom je bij het kiezen van een warmtepomp vaak de term Coëfficiënt van Prestatie (COP) tegen, die de efficiëntie van het apparaat weergeeft. Dit is de verhouding tussen de geproduceerde warmte en het verbruikte vermogen binnen jouw eigendom. Hoe hoger deze waarde, hoe beter.
✅ Simpel gezegd: hoe hoger de Coëfficiënt van Prestatie (COP), hoe minder elektriciteit er nodig is om een grotere hoeveelheid warmte te produceren.
Mogelijke warmtebronnen voor warmtepompen
Je weet nu dat warmte uit de omgeving wordt gehaald. De verschillende soorten warmtepompen verschillen voornamelijk in de bron waaruit ze hun warmte halen. Afhankelijk van externe factoren moet je overwegen waar je de benodigde warmte vandaan wilt halen.
Er zijn drie basissoorten warmtepompen, omdat er in wezen drie gebieden zijn waaruit energie kan worden gehaald:
- ✔️ Warmtepompen die energie uit de lucht halen (de meest populaire en waarschijnlijk de goedkoopste optie).
- ✔️ Warmtepompen die energie uit water halen (iets minder gebruikelijk en duurder dan luchtwarmtepompen).
- ✔️ Warmtepompen die energie uit de bodem halen (mogelijk het meest kostenefficiënt in gebruik, maar ook het duurst om te installeren).
Vanuit het oogpunt van aanschafkosten zijn luchtwarmtepompen de goedkoopste keuze. Duurdere opties zijn warmtepompen die gebruikmaken van water of bodemenergie. Elk type warmtepomp heeft echter zijn eigen voor- en nadelen, en het gaat niet alleen om de hoeveelheid geld die je wilt investeren. Ze verschillen ook in de benodigde ruimte (niet overal kun je een bodemwarmtepomp installeren), het geluidsniveau (waarbij luchtwarmtepompen het meest lawaaiig zijn), en op sommige percelen is er geen water beschikbaar. Ze verschillen ook in betrouwbaarheid en de frequentie van onderhoud. En vooral verschilt de **Coëfficiënt van Prestatie (COP)**, oftewel de efficiëntie, tussen de verschillende typen warmtepompen.
Luchtwarmtepomp
Een luchtwarmtepomp is waarschijnlijk de goedkoopste optie qua initiële investering, en daarom ook de meest populaire. Doordat dit type warmtepomp geen ingrepen in de grond of de omgeving van het pand vereist, kan het bijna overal worden toegepast. Ondanks enkele nadelen en niet de beste kostenefficiëntie, is het mogelijk dat je toch voor deze optie kiest.
Afhankelijk van de resulterende warmte kunnen dergelijke apparaten in twee varianten worden geleverd:
- Lucht-water warmtepomp: Deze verwarmt het water in de leidingen van je centrale verwarming (of warm tapwater).
- Lucht-lucht warmtepomp: Deze verwarmt de lucht door middel van speciale ventilatoren of luchtverwarmers.
Lucht-water warmtepomp - de klassieke warmtepomp
Een lucht-water warmtepomp is inderdaad het meest populaire type warmtepomp en marktleider in verkoop. De populariteit wordt bepaald door de prijs en de eenvoud van installatie. Dit type warmtepomp haalt energie uit de lucht en zet deze om in warm water. Dit warme water stroomt vervolgens naar je radiatoren en vloerverwarming.
✅ Vanuit het oogpunt van functionaliteit kunnen lucht-water warmtepompen in twee soorten worden onderverdeeld:
- Monoblock type: De koelcyclus bevindt zich in de buitenunit (het deel dat buiten het gebouw staat) en is verbonden met het binnenste deel van de warmtepomp via leidingen.
- Split type: Bij dit type bevindt het koelmiddel zich binnen het gebouw, wat enkele voordelen heeft, zoals dat het systeem minder kans heeft om te bevriezen.
Nadelen van lucht-water warmtepompen
Een lucht-water warmtepomp heeft natuurlijk ook zijn nadelen, waarmee rekening moet worden gehouden:
- Hoger elektriciteitsverbruik: Het energieverbruik is aanzienlijk hoger dan bij warmtepompen die warmte uit water of de grond halen. De exploitatiekosten kunnen zelfs 20-25% hoger zijn (we hebben het hier over de gebruikskosten).
- Verminderde efficiëntie bij lage temperaturen: De warmteproductie daalt bij lage buitentemperaturen. Sommige lucht-water warmtepompen stoppen met werken bij temperaturen tussen -12°C en -15°C of lager. In dat geval schakelen ze over op het gebruik van elektrische verwarmingselementen. Stel je het energieverbruik voor van verwarmingselementen van bijvoorbeeld 8 kW om een huis te verwarmen bij -20°C.
- Geluidsoverlast: De buitenunits van lucht-water warmtepompen genereren geluid. Er is een groeiend aantal rechtszaken tussen buren vanwege de overmatige geluidsoverlast van dit type warmtepomp (waar maar weinig mensen van op de hoogte zijn).
- Storingsgevoeligheid: Bij sommige modellen is de compressor storingsgevoelig.
- Risico op bevriezing bij monoblock-systemen: In sommige gebieden, waar stroomuitval een potentieel risico vormt, bestaat het risico dat de warmtepomp bevriest. Gelukkig zijn er manieren om dit te voorkomen door het gebruik van glycol en platenwarmtewisselaars om de warmtepomp van het watercircuit te scheiden. Hoewel we eerlijk moeten toegeven dat het risico op bevriezing van een warmtepomp in Nederland en België aanzienlijk kleiner is dan in andere landen met strenge winters.
Lucht-lucht warmtepomp - alternatief of aanvulling op verwarming
Bij dit type warmtepomp wordt het gebouw verwarmd met lucht, niet met warm water. Dit betekent dat een lucht-lucht warmtepomp niet kan worden aangesloten op een klassiek CV-systeem en ook geen warm tapwater kan verwarmen. De verwarmde lucht wordt via speciale ventilatoren of luchtverwarmers verspreid, vergelijkbaar met airconditioners.
Een voordeel van dit systeem is de mogelijkheid om lucht te koelen in de zomer, omdat het ook als airconditioner kan functioneren. De werking van een warmtepomp en een airconditioner is namelijk zo vergelijkbaar dat er in veel landen, ook bij ons, mensen zijn die succesvol airconditioners ombouwen tot warmtepompen.
Ons advies is om te kiezen voor een lucht-lucht warmtepomp als aanvulling op het bestaande verwarmingssysteem, of eventueel voor gebruik in kleinere gebouwen.
Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp
Helaas heeft de lucht-lucht warmtepomp enkele aanzienlijke nadelen in het gebruik:
- Beperkte toepassingsmogelijkheden
- Verwarmt alleen lucht
- Vereist in elke kamer een ventilator (wat niet altijd mogelijk of esthetisch is)
- Luchtverwarming kan de lucht uitdrogen
Grondwarmtepomp
De grondwarmtepomp, die energie uit de aarde haalt, is een effectieve manier om zowel eengezinswoningen als grotere gebouwen, inclusief commerciële panden, te verwarmen. Dit type warmtepomp heeft verschillende voordelen, zoals hoge efficiëntie en lagere exploitatiekosten. Je moet je echter voorbereiden op ingrijpende graafwerkzaamheden en voldoende ruimte voor de installatie. Als je dit allemaal kunt regelen, krijg je een zeer economische energiebron. Maar... je moet je ook kunnen veroorloven om dit te doen.
Grondwarmtepompen halen hun warmte uit de aarde, maar hoe kom je bij die warmte? Er zijn twee hoofdopties: ofwel bouwen we een zogenaamde oppervlaktegrondwisselaar, die op een bepaalde diepte onder de grond ligt (dit is het eerste type van de grondwarmtepomp), of we maken een geothermische boring.
Grondwarmtepomp die warmte uit de oppervlakte van de aarde haalt
Bij een grondwarmtepomp die warmte uit de oppervlakte van de aarde haalt, verstaan we een netwerk van kunststof leidingen die in de grond zijn gelegd, wat bekend staat als een oppervlaktegrondwisselaar. In deze leidingen circuleert een speciaal mengsel op basis van glycol dat niet bevriest. Het systeem maakt gebruik van de stabiele temperatuur onder de grond, die door de zon wordt aangevuld en nooit opraakt.
De voordelen van dit type warmtepomp zijn het nul geluidsniveau en het lagere elektriciteitsverbruik.
✅ Het energieverbruik is tot wel 20-30% lager dan bij lucht-water warmtepompen.
Nadelen van een oppervlaktegrondwarmtepomp
- Helaas, om voldoende warmte-energie te bieden voor een groot huis, moet je een groot deel van je terrein reserveren voor de leidingen van de oppervlaktegrondwisselaar. Op dat gebied kun je daarna geen werkzaamheden uitvoeren, geen bouwwerken plaatsen of zelfs geen bomen planten. Het wordt geschat dat je voor het verwarmen van een gebouw van 150 m² tot 400-450 m² van je terrein moet uitschakelen. Er zijn ook schattingen dat een warmtepomp met een vermogen van 10 kW ongeveer 300 m² vereist. Om deze reden moeten veel stadsbewoners deze optie helemaal laten varen.
- Door het bovenstaande is het moeilijk om dit systeem aan te passen aan bestaande gebouwen en reeds ontwikkelde percelen.
Geothermische boring voor een grondwarmtepomp
Een duurdere versie van de grondwarmtepomp is de optie met een geothermische boring. Naast meer bouwwerkzaamheden moet je ook rekening houden met de papierwerk, zoals het verkrijgen van een vergunning voor het boren op grotere diepten. Gelukkig is de ruimtebehoefte niet groot; boringen vereisen relatief weinig ruimte en kunnen zelfs onder het geplande gebouw of in de directe omgeving worden uitgevoerd.
Een grondwarmtepomp die gebaseerd is op een boring heeft een zeer hoge verwarmingsrendement, dat op lange termijn stabiel is, omdat de warmtebron diep onder de grond onafhankelijk is van het weer. Het systeem is onzichtbaar, stil en vereist praktisch geen onderhoud. Het meest aantrekkelijke is waarschijnlijk het zeer lage elektriciteitsverbruik. Het kan worden beschouwd als de Ferrari onder de warmtepompen en de bijbehorende systemen.
Nadelen van grondwarmtepompen met geothermische boringen
- De initiële investeringskosten maken dit aanbod alleen beschikbaar voor de gelukkigen.
- Vereiste werkzaamheden voor het aanvoeren van boorapparatuur naar het perceel.
- Een diepe boring is nodig – bijvoorbeeld, een boring met een bodemwisselaar (Grondwaterwisselaar) en een niet-bevriezende glycolmengsel moet een diepte van minimaal 100-200 meter hebben voor een systeem met een vermogen van 10 kW. Men moet rekenen op een boring met een diepte van zelfs 150-280 meter.
- De kosten voor het uitvoeren van de boring zijn hoog (deze zouden veel jaren verwarming met een andere methode kunnen dekken). Ze variëren per regio, maar men kan een prijs van 35-60 € netto per meter aannemen. Met belasting kan de kostprijs zelfs 20-30 duizend € bedragen.
Warmtepomp met water
Een warmtepomp met water is de derde soort; water is de laatste warmtebron die kan worden benut, als het beschikbaar is op het perceel. De basis voor het functioneren van dit systeem is een voldoende hoeveelheid water op het terrein. Er zijn in wezen twee typen waterwarmtepompen, omdat een waterwarmtepomp kan putten uit twee bronnen: uit een put of uit oppervlaktewater (bijvoorbeeld vijvers).
Put als warmtebron
Een waterwarmtepomp die energie haalt uit een klassieke ondergrondse put (want wat is een put anders?). De initiële investering is echter veel lager dan bij een geothermische boring voor een grondwarmtepomp. Een systeem dat gebruikmaakt van water uit een put is ook zeer economisch in gebruik. Het werkingsprincipe is heel eenvoudig: water wordt gepompt en door een warmtewisselaar geleid. Vervolgens koelt het af en stroomt het weer terug. Het is echter belangrijk te benadrukken dat het niet dezelfde put kan zijn. Het is noodzakelijk zowel een bronput als een absorptieput te bouwen, die op een geschikte afstand van elkaar moeten worden geplaatst; anders kan de stabiliteit van de warmtebron, het water in de put, tijdelijk verloren gaan.
Dit systeem kan een zeer gunstige coëfficiënt van thermische efficiëntie (COP) hebben. Een beperking is echter vaak het gebrek aan een voldoende waterbron. Het is niet genoeg om alleen water op het perceel te hebben. De put moet een debiet van minimaal 2-2,5 l/min per 1 kW van het systeem hebben.
Nadelen van water-warmtepompen met putten
Een water-warmtepomp op basis van een put heeft natuurlijk ook zijn nadelen, samengevat:
- Relatief veel onderhoud is nodig.
- Het is noodzakelijk om de kwaliteit en parameters van het water uit de put te monitoren (helaas kan de kwaliteit van water uit een niet-gezuiverde put vaak tekortschieten).
- De stabiliteit van sommige putten kan beperkt zijn, wat kan leiden tot verliezen en veranderen na verloop van tijd, vooral tijdens droogteperiodes.
Het probleem van terugtrekkend grondwater heeft de markt voor water-warmtepompen in Zuid-Duitsland aanzienlijk beïnvloed, waar duizenden mensen na enkele jaren na de investering te maken kregen met defecte warmtepompen. Dit toont aan dat er geen technologie volledig ideaal is.
Warmtepomp met een oppervlakkig waterreservoir
Een water-warmtepomp is waarschijnlijk de goedkoopste optie als je een vijver of een dergelijk reservoir op je terrein hebt. Het systeem is economisch, relatief goedkoop, vereist weinig onderhoud en is voordelig. Houd er echter rekening mee dat voor dit systeem vaak niet voldoende is om alleen een klein vijvertje te hebben.
Nadelen van een systeem met een oppervlakkig waterreservoir
- Een relatief groot waterreservoir is nodig, bij voorkeur gevoed door een rivier of een grotere vijver-meer (kleine waterpartijen zijn niet geschikt).
- Soms kunnen administratieve problemen ontstaan met de waterbeheerder.
Installatie van een warmtepomp
De installatie van een warmtepomp is niet eenvoudig en kan niet zelf worden uitgevoerd. Zelfs als je de mogelijkheid zou hebben om het apparaat zonder installatie aan te schaffen, verlies je waarschijnlijk de garantie.
Wij raden aan om een bedrijf te kiezen dat de installatie van de warmtepomp volledig van A tot Z verzorgt. Eén bedrijf zou verantwoordelijk moeten zijn voor alles, vanaf het bezoek aan je huis, via het ontwerp, hulp bij het kiezen van het juiste type warmtepomp (met inachtneming van de eerder beschreven specificaties), het merk van de warmtepomp, tot de levering en installatie van de warmtepomp. Op deze manier ben je verzekerd van een correcte afhandeling van eventuele garantieclaims, zonder dat je te maken krijgt met afschuiven van verantwoordelijkheid (de installateur wijst naar de leverancier van de warmtepomp, de leverancier naar de installatieteam, etc.). Hoewel deze oplossing niet altijd mogelijk is, is het de moeite waard om te zoeken.
Een goed installatiebedrijf zou vóór de installatie een compleet overzicht moeten geven van wat er geregeld moet worden - wat betreft water- en elektriciteitsaansluitingen, eventuele extra’s (soms wordt bijvoorbeeld het installeren van vervuilingsscheiders in de installatie aanbevolen, etc.).
✅ Tips voor het kiezen van een installatiebedrijf voor een warmtepomp
Het kiezen van een installatiebedrijf voor een warmtepomp is een complexe kwestie, en er zijn verschillende nuttige tips die je kunt overwegen. Houd er rekening mee dat wij geen warmtepompinstallaties uitvoeren en onze tips geen voorkeur geven aan specifieke bedrijven.
1. ✅ Overweeg om samen te werken met kleinere bedrijven die hun eigen personeel gebruiken. Bij grote nationale bedrijven weet je vaak niet wie je krijgt, en dergelijke bedrijven hebben soms medewerkers die niet altijd ervaren of uit eigen land zijn. Kleinere bedrijven met een paar medewerkers hebben vaak een grotere betrokkenheid bij hun werk en hun lokale reputatie. Dit kan de kans vergroten dat je een betrouwbare installatie krijgt. Veel mensen realiseren zich niet hoe problematisch wervingsprocessen zijn bij grote bedrijven (in tijden van specialistentekort), vaak is het gewoon een kwestie van snel aannemen, hoewel we dit niet willen generaliseren.
2. ✅ Kies geen bedrijven van veraf, maar geef de voorkeur aan lokale bedrijven. Lokale bedrijven zorgen meestal beter voor hun reputatie en klanttevredenheid dan bedrijven aan de andere kant van het land. Dit kan een positieve invloed hebben op de service van je project en eventuele klachten.
3. ✅ Controleer of het bedrijf positieve connecties heeft met het merk warmtepomp dat ze aanbieden. Fabrikanten bieden trainingen en certificeringen aan die bedrijven kunnen behalen. Dit garandeert dat de installateur bekend is met het specifieke type en merk van de warmtepomp (elk merk kan zijn eigen specificaties en garantievereisten hebben). Voor de zekerheid van de garantie is het de moeite waard om samen te werken met bedrijven die geautoriseerde installateurs zijn.
4. ✅ Vraag voordat je een installatiebedrijf kiest wie verantwoordelijk is voor de documentatie met betrekking tot subsidies of financiering. Het is standaard dat een goede firma dit voor zijn rekening neemt, zodat jij alleen de documenten bij de juiste instelling hoeft in te dienen. Wees voorzichtig met bedrijven die je aan papierwerk overlaten, vooral als je hier niet goed in thuis bent.
5. ✅ Wees sceptisch over online reviews (veel daarvan zijn kunstmatig gegenereerd en kunnen gekocht worden). Geef de voorkeur aan persoonlijke aanbevelingen – verzamel feedback over het bedrijf van familie en vrienden.
6. ✅ Controleer of de monteurs van het bedrijf over de benodigde F-gas-licenties beschikken (dit zijn de koelmiddelen die in warmtepompen worden gebruikt). Vraag hiernaar voordat je een contract ondertekent, niet tijdens de installatie. Helaas gebruiken grote bedrijven die met onderaannemers werken vaak werknemers zonder de benodigde certificaten, vooral als de onderaannemers uit Oost-Europa komen.
Laat een reactie achter